De grote naam op het affiche van de 17e Profronde van Surhuisterveen was in 1998 Marco Pantani. De publiekstrekker met de vele bijnamen, waarvan ‘het olifantje’ de bekendste was, verscheen ook een jaar eerder aan de start maar miste toen het ereschavot. Wel kreeg hij het publiek op de banken toen de ‘grote’ smaakmaker demarreerde en in zijn eentje een straatlengte voorsprong nam. “Dat was te vroeg”, zo had speaker Andries Nieuwenhuis vooraf nog gewaarschuwd. “De aankomst in Surhuisterveen is niet bergop.” Voor Jeroen Blijlevens was het vlakke parcours meer geschikt. De rassprinter versloeg in de sprint Gerrit de Vries en Pantani’s ploeggenoot Marcello Siboni.
Auteur: Henk Postma
Een jaar later schreef ‘Il Diavoletto’, het duiveltje, geschiedenis. Marco Pantani won zowel de Tour de France en de Giro. En de Giro en de Tour winnen is niet voor iedereen weggelegd. Slechts Fausto Coppi (1949 en 1952), Jacques Anquetil (1964), Eddy Merckx (1970, 1972 en 1974), Bernard Hinault (1982 en 1985), Stephen Roche (1987), Miguel Indurain (1992 en 1993) gingen hem voor.
Het lukte Surhuisterveen opnieuw om Pantani aan de start te krijgen. En dat was knap want de topper van deze editie van de Profronde was slechts in twee Nederlandse koersen te bewonderen. “Eigenlijk wist iedereen het vooraf al”, schreef Gerrit Kloosterman in de Leeuwarder Courant. “Marco Pantani kon de tweedaagse toer door Nederland niet verlaten zonder overwinning. Na zijn tweede plaats in De Draai van de Kaai (Roosendaal) achter Michael Boogerd moest de Tourwinnaar eigenlijk winnen in Surhuisterveen.
Het had overigens weinig gescheeld of ‘Il Pirato’ was helemaal niet aan de start verschenen in Nederland. Joop Heida, destijds voorzitter van het wielercomité, legt uit: “Pantani zou eigenlijk criteriums rijden in Frankrijk. Maar na een Tour de France die de boeken inging als de Tour de Dope, voelde de geletruidrager er niets voor om als een aapje naar de pijpen van het Franse publiek te dansen”, vervolgt Heida. “Een paar criteriums in Nederland leken hem een waardig alternatief. Voor alleen de Draai van de Kaai wilde hij liever niet naar Nederland komen. Wielermakelaar Gerrie van Gerwen nam daarom contact met ons op, ook omdat in Surhuisterveen het eerstvolgende criterium na Roosendaal wordt verreden.” De eventuele deelname van Pantani gaf uiteraard een geweldige druk op het budget van 225.000 gulden. Enkele telefoontjes naar de hoofdsponsors zorgden ervoor dat het rond kwam. Joop Heida: “Omdat we de winnaar van de Tour de France hier konden krijgen, voor het eerst sinds elf jaar toen Laurent Fignon hier twee keer achter elkaar aan de start verscheen. Pantani vond het niet zo raar, fietsen in een provincie zonder bergen. “Na de grote ronden zijn dit soort wedstrijden wel prettig”, zei Pantani. “Maar gemakkelijk is het ook niet met al die bochten. Je moet echt goed opletten.”
Maar de beste wielrenner van dat moment kwam, zag en overwon in het mekka van de Friese wielersport. Onder het toeziend oog van naar schatting 30.000 toeschouwers deed de Italiaan zijn bijnaam ‘Il Diavoletto’ alle eer aan. Als een duiveltje uit een doosje verraste de kleine Italiaan zijn twee overgebleven concurrenten Servais Knaven en Maarten den Bakker. Vlak voor de laatste bocht plaatste Pantani een splijtende demarrage. “Ik ben wel wat gewend”, hijgde Servais Knaven na afloop. “Maar in deze vorm is hij gewoon niet te houden.” Ook Maarten den Bakker had alleen maar respect voor de wijze waarop Pantani won. “Natuurlijk wil je graag winnen. En als je kunt winnen voor zoveel publiek en in zo’n geweldige ambiance is het natuurlijk schitterend. Maar ik heb vrede met mijn tweede plek.”
En de winnaar? De kleine ‘grote’ man in het geel genoot met volle teugen. Mede omdat zijn zege door het publiek met veel geestdrift werd begroet. Want die mooie klimmer, die altijd de aanval predikte, genoot veel sympathie en bewondering. Na afloop roemde hij het prachtige parcours. “Ik hecht veel waarde aan deze overwinning. Hoe meer zeges, hoe beter.” En op de vraag wat nu zijn mooiste overwinning was, de Giro, de Tour of Surhuisterveen luidde het antwoord: “Surhuisterveen.” Over humor gesproken!
Ciao Marco Op 14 februari 2004werd de wielerwereld opgeschrikt door het nieuws dat Marco Pantani dood in zijn hotelkamer in Rimini was gevonden. Een hartstilstand, zo bleek na autopsie. Tien jaar na het overlijden meldde de krant Gazzetta dello Sport dat het onderzoek naar de dood van Pantani heropend wordt. Nieuwe aanwijzingen zouden het parket van Rimini hebben aangezet alsnog een nieuw onderzoek in te stellen. In 2015 kwamen de onderzoeksresultaten van toxicoloog Franco Tagliaro naar buiten. De Italiaanse professor deed in opdracht van justitie opnieuw onderzoek naar de doodsoorzaak van de oud-wielrenner en kwam tot de conclusie dat hij was gestorven aan een cocktail van cocaïne en antidepressiva. Op 14 maart 2016 werd in een nieuw onderzoek beweerd dat Pantani de Giro van 1999 niet mocht winnen, omdat de camorra te veel gokgeld zou verliezen. Hierop werden zijn bloedstalen vervalst volgens het onderzoek. Bij het overlijden van Valentino Fois in maart 2008 werden diverse parallellen getrokken met de levensloop van Pantani. Ook Fois stierf op 34-jarige leeftijd. Pantani en Fois reden samen bij Mercatone Uno en beiden raakten aan lager wal na een dopingschorsing. |